Yeni bira: Budweiser ya da Avrupa'da bazı yerlerde Bud

Dönem oluyor aylarca bira girişi olmuyor, gün geliyor biralar gümrükte beklemekten bozuluyor, bazen de yaz geliyor yeni biralar arka arkaya geliyor. La Chouffe'un Craft Beer Lab aracılığı ile gelmesinden hemen önce (Biranın tarihi ve kendisi hakkında yazı: http://www.birasever.com/blog/2018/5/2/la-chouffe-belcika-birasi ) Budweiser ile tanıştık.

Anheuser-Busch InBev (AB InBev) grubuna dahil olan Anheuser-Busch tarafından üretilen ve Amerika'nın en çok satan biralarından biri olma özelliği taşıyan Budweiser (Ya da Bud) aynı zamanda Dünya'da 80'den fazla ülkede satılmaktadır.

Firmanın en çok reklam yaptığı ürünüdür bir yandan. Hatta öyle ki, şirketin Amerika pazarına yaptığı harcamaların 3'te 1 bu biraya yapılmış 2012'de.

Budweiser hakkında kısa kısa

Türü "Pale Lager" olan (Açık renkli Lager) ama aslında "Adjunct Lager" kategorisine giren bu biranın olayı bu tarz biralarda olduğu üzere "Kolay içim" konusuna odaklanmasıdır. Bunu da tarifinde görebiliyoruz. İçeriğinde su, arpa, maya ve şerbetçiotuna ek olarak pirinç bulunuyor. Hatta %30 oranında pirinç içeriyor, ki bu yükseğe yakın bir oran. Pirinç, mısır, çeşitli şekerli şuruplar biranın gövdesini düşürürken, bizim de "İçimi çok kolay yeaaaa, su gibi gidiyor" cümleleri kurmamıza sebep olur.

Dünyada çeşitli ülkelerde bir çok tesisi bulunan Bud, ülkemizde Efes Pilsen tesislerinde üretilmektedir. %5 alkollü, 500ml şişelerde satışa sunulmakta olup, yurt dışında teneke kutularda da satışı ve üretimi bulunmaktadır. Kolay içimli, buz gibi içilmesi tavsiye edilen (Çünkü pek bir tat ve aroma sunmayan), serinletme amacı güden bir içecek olarak görebilirsiniz. Böyle biralara bira demek beni bazen üzüyor çünkü.

Orijinal üretimde tanklarda mayalanma olurken kayın ağacı yongaları kullanılmaktadır. Yongalar uzun süre tanklarda kalıyor olsa bile, tada herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Çünkü gelebilecek her türlü tadın önünü esmek için yemek sodası kullanılarak 7 saat boyunca şıra kaynatılmaktadır. O zaman neden kullanıyorsun değil mi?

Bu tarz lager türüne özgü yeşil elma tadı ile birlikte malttan gelen ekmeğimsi malt aroması almak mümkün. Acılığı rakamsal olarak az gözükse de 10-12 IBU, bitişte kendini hissettiriyor. Bira reçetesi %30 oranında kendi ürettikleri 4 sıra arpa maltından, %40 oranında 6 sıra arpa maltı ile %30 oranında pirinçten oluşmaktadır.

Bud, Budweiser ve İsim hakkı savaşları

Avrupa ve Amerika arasındaki ilk çekişme 1907 yıllarına kadar gitmekteymiş. O zamanlarda ne zaman bir Alman ya da Çek üretici (O dönemde Çek Cumhuriyeti yerine Bohemya Bölgesi geçiyor) yeter o ismi kullanmazsınız çünkü o bize ait dese, Amerika hemen para vererek anlaşma yoluna gidiyormuş. Bu durum 1980lere kadar da gayet bu şekilde devam etmiş. Günümüze kadar 100'den fazla dava açılmış.

Ceské Budějovice (Almanca: Böhmisch Budweis) şehrinde bira üretimi 13.yy'a kadar gitmekte. O dönemde Bohemya Krallığı olarak geçen bölge günümüzde Çek Cumhuriyeti olarak bilinmektedir. Şehre bira üretimi için izin çıkınca, şehirde iki bira üreticisi kurulur hemen. Bu arada o dönemde resmi dil hem Almanca hem de Çekçe.

*Bu da telif savaşının diğer cephesi: Czechvar*

Her iki üretici de biralarına "Budweiser" ismini verir. Bunu Pilsen örneği gibi düşünebilirsiniz. Nasıl yalnızca Plzen ya da Pilsen şehrinden çıkan biralara Pilsner deniyorsa, burada da aynı mantık: Budweis bölgesinde üretilen biralara Budweiser denmiş.

1872-73 yıllarında Budweis'da üretilen biralar Amerika'ya ihraç edilmeye başlanmış. Ancak tam o dönemlerde, grip bir şekilde Amerikalı brewer Anheuser-Busch da ürettiği biraya "Budweiser" ismini vermeye karar vermiş. Mantığı da, Budweis şehrinde üretilen biranın kalite, renk, tat ve aromasına benzer bir bira üretmek istemesiymiş.

Böyle saçmalıklardan sonra son durum şu şekilde: Avrupa'da çoğu ülkede isim ve telif hakları Budweiser Budvar'a aitken, Kuzey Amerika'da isim hakkı Anheuser-Busch InBev'e aittir. Bundan dolayı, AB InBev, Avrupa'da çoğu yerde "Budweiser" isimli birasını "Bud" ismiyle pazarlarken, geri kalan ülkelerde Budweiser olarak satıyor. Aynı şekilde Budvar da Kuzey Amerika'da Budweiser ismini kullanamadığı için birasını "Czechvar" ismiyle satıyor.

Eğer iki bira arasında kıyas yapılacaksa, Çeklerin ürettiği bira, Amerika üretimine göre biraz daha fazla aromalı.

Biraz da geçmişi ve hikayesi

Pilsner'in yükselişte olduğu dönemde, AMerika'ya da bir şekilde ünü yayılmış ve 1870lerde Adolphus Busch ve brewmaster Irwin Sprule ilk Bohemian Pilsner reçetesini üretmişler. Bohemian Pilsner ayrı bir tür değil, Çek Pilsner'inin o dönemdeki adı. Tamamen coğrafi sebepler. Neyse, bu biranın ismine "St. Louis Lager" adını veriyorlar.

Bu biradan hemen sonra Busch'un arkadaşı alkol tüccarı ve restoran işletmecisi olan Carl Conrad için bir başka tarif daha yaratılıyor. České Budějovice'den çıkan Budweis birasına yakın ancak daha da açık renkte ve daha gazlı. Bunun adını da "Conrad Budweiser" koyuyorlar. Yani her türlü kaşınmaca. O Budweiser ismi orada olacak illa. Tarifte %23,5 oranında pirinç kullanılıyor o dönemde. Mısır yerine pirincin tercih edilme sebebi de daha kolay içim daha serinletici bir karakter vermesi biraya.

Neyse, şaşırtıcı kısma geliyorum, 1882'de Conrad iflas ediyor. 94.000$ Civarındaki borcun ödenmesi yerine, marka haklarını Anheuser-Busch'a devretmeye karar veriyor. Bu da başka bir çekişmeye sebep oluyor, önümüzdeki 10 yıl boyunca Busch ve Conrad Budweiser markasını kontrol etmek için birbiriyle çekişiyor. Ta ki Conrad Busch'a sınırsız kullanım hakkını verene kadar. Bu devirden sonra satışlar 1. Dünya Savaşı ve Amerika'daki büyük içki yasağı "Prohibition" dönemi kadar hep düşerek devam etmiş.

Yasağın kalkmasıyla birlikte Budweiser ana marka olmuş ve bütün pazarlama ve reklam da bu marka üzerine yapılmış. 1957 itibariyle de Amerika'nın en çok satan birası olmuş. 1982'de piyasaya sürülen Bud Light ise Budweiser'ı 2004 yılında tahtından indirmiş. Kardeş kavgası gibi bir şey.

Eğer bu biraları ve özellikle de Amerika bira pazarını merak ediyorsanız Beer Wars (2009) filmi tam size göre!