Robust Porter türünün altın standardı: Founders Porter
Genelde ülkemizde erişemediğimiz, ya da bulunması çok zor olan biralar hakkında yazmamaya çalışıyorum, ki göz hakkı, bir yer şişmesi falan gibi şeyler olmasın kimsede. Bazen de, bu yazıdaki gibi, çok sevdiğim, ve bir kaç kelime yazmadan geçmenin haksızlık olacağı güzelliklerden bahsedesim geliyor. Yazının konusu Founders Brewing’in Porter’ı. Yazma sebebim, aşırı lezzetli bir bira olması ve Porter denince akla gelen ilk biralardan olmasi. BJCP terimiyle Classic Example of the style yani.
Yazıya kısaca Founders’dan bahsederek başlayacağım.
Kurumsali birakip bira yapma trendi
Lise arkadaşları, çalıştıkları islerinden istifa etmeleri, sevdikleri biraları yapacaklar diye hayvan gibi borca girmeleri suretiyle neredeyse iflasın eşiğine gelmeleri…Ve bir toparlanma hikayesi. Buraya kadar çoğu hikaye ile paralel gidiyor. Mike Stevens ve Dave Engbers hikayemizin merkezinde yer alan kurucular. Sırlarını şöyle açıklamışlar zamanında:
“Muhteşem biralar yap, reçeteden ve malzemelerden ödün verme ve markandan asla taviz verme.”.
Seneye 25. yaşını kutlayacak olan Founders, bana sorarsanız oldukça başarılı bir marka. Hala da öyle devam ediyorlar. Ancak bira sektörü tarafından maalesef bir dünya eleştiri de alıyor. İlk gerekçe, Mahou San Miguel’in, Aralık 2014 yılında Founders’in %30 hissesini alması oluyor. Ki, bu işlem Ocak 2020’de Mahou San Migeul Group’un çoğunluk hissedarı (%90 hisse, Kalan %10 da iki ortak arasında %5-%5 bölüşülüyor) olmasına giden sürecin önünü açıyor.
İkinci büyük olay ise, barda çalışan Afrikalı-Amerikan bir çalışanın ayrımcılığa uğradığını ve alması gereken terfiyi alamayıp, yerine beyaz çalışanların terfi edildiği yönündeki iddialarını yargıya taşımasıyla çıkıyor. Yıl 2018.
Bu çekişmeler dışında, bir çok ödülleri var. 2013 yılında KBS (Kentucky Breakfast Stout) ve CBS (Canadian Breakfast Stout) (KBS’in Maple Syrup (akçaağacı şurubu eklenmiş ve maple fıçılarında beklemiş hali) BeerAdvocate Dünyanın en iyi 10 birası listesinde ilk 10 da yer aldı. CBS 4 numarada yer aldı.
Founders Porter: Diriliş
1997 yılında, Founders’in kurulduğu donemde, Porter ilk satışa çıkan 4 biradan biriymiş. İlk basta mevsimsel olarak çıkmış. Yani sonbahar ve kış dönemlerinde soğuk hava birası olarak düşünün. 2001 yılında reçeteyi bayağı değiştirmişler. Bir kaç farklı malt ekleyip çıkarmışlar. Bu değişimden sonra 1 sene daha üretmişler, sonra kaybolmuş, ses çıkmamış hiç. Ta ki 2005 senesine kadar. 2005 yılında Founders o kadar hızlı büyüyormuş ki, üretim yaptıkları fermenter sayısı az gelmeye başlamış. Dirty Bastard isimli Scotch Ale türündeki bira ve Centennial IPA isimli biraları ortalığı kasıp kavurmuş. Bu şartlar altında büyümeyi besleyebilmek adına, Founders, Porter ve Imperial Stout biralarını yeniden üretmeye karar vermiş. Bu kararla birlikte Porter dönemsel bira kategorisinden, full time’a geçmiş.
Bir bardak Porter
Döker dökmez, rengi çoğu insanın gözünü korkutacak kadar koyu. Biraz tatlı bir bitişi var. Kilolarca Chocolate Malt’ın yanı sıra, oldukça karışık bir malt reçetesi var. Özellikle Münih ve Crystal malt öne çıkıyor. Ancak bütün bunlara rağmen bir o kadar da sade bir bira. Günümüzde bu tarz biralara eklenen onlarca tatlandırıcı, katkı vs ile kıyaslandığında Founders Porter’da ne vanilya, ne isli malt, ne de herhangi bir baharat vs. var. Düz bir porter yani kâğıt üzerinde.
Ancak damakta adeta bir şölen. Açılış kavruk maltlarla yapılıyor. Bu noktada damakta yoğun kavrulmuş kahve ve espresso aromaları, birkaç saniye içinde bitter çikolata tatlılığına karışıyor. Bitişte otsu ve biraz da odunsu şerbetçiotu aroması, yine kahve ve kavruk tatlar ile karışarak yolculuğuna devam ediyor. %6.5 alkole göre oldukça yumuşak. Orta gazlılık da damağı yormuyor. Kokusu karamel, çikolata ve kahvenin karışımı, acılık ise orta. Sonuçta bira 45 IBU, ama tatlı malt profili acılığı büyük ölçüde gizliyor. Çok çok dengeli. Malt, acılık ile dengede. Tatlılık, kavruk aromalar ve gazlılık ile dengede. Her şey olması gerektiği gibi. Puanım 100.
Bu bira verilen her kurusu fazlasıyla hakediyor. Porter içtiyseniz ve henüz bu birayı denemediyseniz, bildiğiniz her şeyi unutmaya ve bu birayla tekrardan tanımlamaya hazır olun. Bu iddialı yazıyı, biranın aldığı ödüller ve madalyalar ile sonlandırarak, iddialarımın altını doldurmayı hedefliyorum:
2015 Best of Craft Beer Awards Gold Medal
2015 Best American Porter - Paste Magazine
2015 Australian International Beer Awards Silver Medal
2014 Great American Beer Festival Silver Medal
2013 Dublin Craft Beer Cup Silver Medal
2013 European Beer Star Bronze Medal
2013 3rd Best Porter in the World - RateBeer
2010 World Beer Cup Silver Medal