IPA türüne detaylı bakış: IPA dili ve edebiyatı; terimler

Son bir kaç yazıda IPA (India Pale Ale) aşağı, IPA yukarı dedik, bazı detayları atladığımı farkettim. Ülkemizde nispeten yeni olan bu türe dair henüz çok fazla bilinmeyen kavram varken, bunları da açıklama gerekliliği doğuyor. Kendimce, en sık karşılaşılan ifadeleri aşağıda detaylandırdım.

Bu arada bunlar yalnızca IPA türüne özel kullanımlar değil, diğer bira türleri için de geçerli olabilecek ifadeler mevcut.

India Pale Ale terimleri

Double IPA / Triple IPA / Imperial IPA: Özetle yüksek alkollü IPAlar alkol oranlarına ve eklenen şerbetçiotu miktarına göre bu tarz sınıflanıyor. Yüksek oranda kullanılan şerbetçiotu tadı ve aromasını dengelemek için üretici daha fazla malt kullanmak durumunda kalıyor, bu da daha fazla şeker, daha fazla alkol demek, genelde %6'dan fazla.

Kendi içinde kategorizasyonu olsa da tanım ve içerik üreticiden üreticiye farklılık gösteriyor. %6-8 arası bazılarına göre Double IPA olurken, bazılarında Imperial IPA oluyor gibi.

Session: Kısaca, "Düşük alkol" demek. Bunu iyi veya kötü bir şey olarak değerlendirmek yaşam tercihlerinize kalmış. Günümüzde üretilen çoğu Session IPA genelde %5'ten az alkollü olmakta. Ancak türün geçmişine baktığımızda %4 civarında olmuşlar hep. Düşük alkol demek, düşük gövde demek, bu da daha kolay çim demek. Yani sizi yormadan arka arkaya bir kaç tane rahatça yuvarlayabileceğiniz biralar.

Dry-Hopped: Dilimize "Soğuk şerbetçiotu ekleme" olarak çevrilebilecek, fermantasyon süreci devam eden biraya çay demler gibi, şerbetçiotlarını daldırma işlemine verilen addır. Kaynatmada eklenmesi işlemi bu kategoride yer almaz. Bu sayede oldukça yoğun bir aroma elde edilirken, şerbetçiotlarındaki meyvemsi, çam, reçine ve tatlı notalar biraya geçmektedir. Biranın güzel kokmasından sorumlu olan bu işlem biraya yok denecek kadar az acılık katmaktadır. Ama hala çok az da olsa teorik bir acılık geçecektir.

Double Dry-Hopped: Bir çok üretici son dönemlerde bu ifadeyi sıkça kullanır oldu. Türkiye'de değil tabii :( Aslında gayet açık bir ifade, şerbetçiotu ekleme işlemini ikiye katlamak. Ancak burada da bir karmaşa söz konusu. "Double" kelimesi kullanılan şerbetçiotu miktarının 2 katı kadar olması mı yoksa mayalanma boyunca tekrar şerbetçiotu ekleme konusuna yapılan bir atıf mı belli değil. Şu an daha çok Bir pazarlama cümlesi gibi duruyor. Asıl verilmek istenen: "Deli gibi şerbetçiotuna abandık, o koku ve tatlar başınızı döndürecek."

Single-Hop: Türkçesi "tek tip şerbetçiotu". Üreticiler birada çeşitli şerbetçiotlarını kullanarak yemek yapar gibi tat vermeyi ve deneme yapmayı çok severler. Birden çok şerbetçiotunun kullanılmadığı, yalnızca tek çeşit ot seçilen IPA tariflerine "Single Hop IPA" denmekte.

Örnek verelim, mesela tek tip olarak Mosaic şerbetçiotu seçilmiş olsun, bu şu demek, hem kaynatmada, hem kaynatmadan sonra ve eğer dry-hop yapılmışsa, dry hop aşamasında da sadece Mosaic kullanılmış demektir.

Fresh-Hopped / Wet Hopped / Harvest Ale: Bunu da "Taze şerbetçiotu eklenmiş" olarak çevirirsek çok da yanlış olmaz gibi. Wet Hopped IPAlar senede yalnızca bir dönem, yani şerbetçiotu hasatının yapıldığı Ağustos ve Eylül aylarında üretilirler. Taze olması için , şerbetçiotlarının bağdan hemen toplanmış, buradan üreticiye doğru yola çıkmış, ve anında bira üretilirken kaynama kazanına çoktan eklenmiş olmalıdır. Ancak bütün bunların 24 saatten daha kısa bir sürede gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Üretim tarihine ne kadar yakın olursa, şerbetçiotu aroması, kokusu ve tadı o kadar yoğun ve güzel olacaktır.