Portakal ve kişniş aromalı gazoz; pardon bira: Kronenbourg Blanc 1664
2017'nin ikinci yarısından itibaren ülkeye yeni bir biranın daha geleceği haberini aldık. Anlatılırken Hoegaarden'a benzer, onun yerini alacak bir bira olarak reklamı ve tanıtımı yapıldı. "Fransa da bira yaparmış, hem de ticari." dedirten bu üreticiyi yakından tanıyalım. Tarihinden sonra birasına kısaca göz atalım.
Fransa'nın en eski şirketlerinden, 350 yıllık bir tarih: Kronenbourg 1664
Brasseries Kronenbourg ya da halk dili ve bizim alıştığımız şekliyle kısaca Kronenbourg; merkezi Alsace bölgesinde, Obernai'de bulunan Monşer bir üreticidir. Biranın isminden de anlaşılacağı gibi 1664 yılında Jérôme Hatt tarafından Strazburg'da kurulmuştur. 2014'te 350. yılını kutlamış kaç şirket sayarsınız bilmiyorum ama bu üretici onlardan biri. İsmini de 19.yy'ın ortalarında Monsieur Jérôme Hatt'ın yerleştiği Cronenbourg'dan alıyor. Cronenbourg Strazburg'un ilçelerinden biri. Merak edenler için enlem boylam bilgisi:
Kendi sitelerinde geçen inanılmaz bir bilgi de var, Fransa'da içilen her 3 biradan biri Kronenbourg'muş. Yani %30 pazar payına sahipler. Bu biranın bu kadar satmasına mı üzüleyim, pazar lideri olmasına mı sevineyim bilemiyorum. Kafam çok karışık Güzin Abla.
2008'de Carlsberg bünyesine katılmadan önce BSN (Boussois-Souchon-Neuvesel) grubuna, sonra da Scottish & Newcastle'a satılmış.
Kuruluş, yükselme devri, İstiklal Marşı ve kapanış
Boyacı bir ailenin 4. jenerasyon torunu Jérôme Hatt, 1649 yılında bira yapabilmek için sertifikasını alır. Strazburg'un Corbeau meydanında kurulmuş olan Canon Brasserie ya da önceki isimleriyle Zur Cathaunen ve Zur Kanone'da 1664 yılında ilk birasını üretir ve kendi tesisini kurar. Günümüzde Kronenbourg olarak bilinen ve o dönemde Hatt Brewery ismiyle kurulan markanın temelleri atılmış olur. İyi kazanmış olacak ki 1669 yılında komple tesisi satın alır ve çekemeyenler de bu vesileyle anten takmış olur.
1862 yılına geldiğimizde Frédéric Guillaume Hatt tesisi Strazburg'a, bugün bildiğimiz yerine yani Cronenbourg'a taşır. Benim aklımın almadığı bir kaç soru var bu noktada. 1- Üretim tesisi nasıl taşınır? 2- 19.yy'da tek ulaşım demiryolu iken üretim tesisi nasıl taşınır? Neyse başarmış olacaklar ki tesis burada üretime devam ever ve iki dünya savaşı görmesine rağmen büyümesini sürdürür.
Bu rakımı yüksek yerin seçilmesinde iki temel etken var. İlki eski yerinde sürekli su ve sel baskınlarından bunalan Frédéric Guillaume Hatt, "eeeh eytere bea" diyerek cinnet getirir ve buraya taşır. İkinci sebep de kurulan yerin altında ve çevresinde bir dünya mağara olması. Mağaraların içi soğuk olduğu için lager üretimine en elverişli zemini hazırlıyor ve ortam sıcaklığının 10 dereceyi geçmemesi de ayrı büyük avantaj.
1922'ye geliyoruz ve Hatt ailesinden Maurice-Georges Grand Tigre (Büyük Kaplan) isimli bir brewpub'ı satın alıyor. Yani bu restoran kendi biralarını üretiyor arka planda, o sebeple brewpub dedim. Burada ürettiği biraya Tigre Bock ismini verirken etiketin üzerinde "Bière Hatt, Strasbourg" (bazen Strasbourg-Kronenbourg veya Cronenbourg olarak da geçiyor) ismi geçiyor. Bu zamana kadar "Hatt Brewery" olarak bilinen markanın adı Artık "Tigre Bock" oluyor.
15 Eylül 1947: Tigre Bock birasının adı Kronenbourg oluyor. Ancak "C" ile değil "K" harfi ile tescilleniyor. Ardındaki hikaye ise o meşhur Alsace-Lorraine birleşmesinde yatıyor. Bu bölge 1871-1919 yılları arasında Almanya'nın kontrolündeymiş. O sebeple Almanca yazılışı da "K" harfi ile olduğu için böyle kullanmışlar. Ancak bazı söylentilere göre de Alman yazımının kullanılması bira üretimindeki Alman kalitesine bir göndermeymiş. Yerseniz tabii. Bu satırları bir de bu birayı içtikten sonra okuyun isterseniz.
Bu değişimden sonra bira ticarileşme yolunda hızla ilerler. Meşhur Kırmızı beyaz damalı etiket de Alsace bölgesi ile Strazburg şehrinin geleneksel renklerini yansıttığı için bunlar seçilmiş. Bira isminden sonra şirketin adı da Kronenbourg olarak değişir ve 1952'de İngiltere Kraliçesi'nin (muhtemelen yine bir başka Elizabeth - Queen Elisabeth II tam olarak) taç giyme töreni için Kronenbourg 1664 ismindeki birayı piyasaya sürerler.
Gerisi klasik büyüme hikayeleri, kapasite arttırımları vs vs. Ama önemli iki konu daha var bahsetmek istediğim. Bu yazıda en başından beri her durumu 2 madde ile açıklayabilme güdüme engel olamıyorum. Burada da devam edeyim. birincisi 2015 yılında gelen logo değişimi. 350 senelik üretimin ön planda olduğu yeni ve eski logo ve etiket tasarımları bu şekil:
İkinci önemli olay da 1989 yılında Fransa'da piyasaya sürdükleri Grimbergen isimli bira serisi. Bu biranın da geçtiği bir yazıyı geçenlerde paylaşmıştım. Buradan erişebilirsiniz: Belçika biralarının iki yüzü: Trappist biraları ve Manastır (Abbey) biraları
2000'li yıllar ve gerileme dönemi
2000 yılına girdiğimizde Brasseries Kronenbourg dört tesiste üretim yapıyor: Strasbourg-Cronenbourg'da K1, Obernai'de K2, Champigneulles ve Rennes. Operasyonun büyüklüğünü siz düşünün.
Yine 2000 yılında markanın ilk alkolsüz birası olan Kronenbourg Pur Malt , İngiliz grubu Scottish & Newcastle'a satılır. Ve yine aynı yıl, Cronenbourg'daki K1 bira fabrikası tüm şişeleme faaliyetlerini durdurur. Bir şeylerin ters gittiği kesin.
Fransız Le Monde gazetesinde 2008 yılında yer alan bir makaleye göre; "10 yıldan kısa bir sürede, Kronenbourg Bira Fabrikaları, 1999'daki üretim rakamı olan 10 milyon hektolitreden 2007'de 7 milyona kadar gerilemiş ve bu da toplam üretim hacimlerinin %30 küçülmesi demek. Kronenbourg markası o dönemde düşük kalite biralarla rekabet ediyor ve üst sınıf biralar ile rekabet edebilmek ve markayı yeniden konumlandırma için pek de potansiyel gözükmüyormuş. Grubun pazar payı 2000'de %41 iken 2007'de yaklaşık %34'e düşmüş.
Finansal sorunlarla mücadele kapsamında, K2 Obernai bölgesine yeniden odaklanma gerçekleşiyor: 2003 yılında, su kulesi ve malt silosu hariç, Rennes bira fabrikası komple kapatılıyor ve 2005 yılında da tamamen yıkılıyor. Gözümden bir damla yaş süzülmedi değil.
2006'da Kronenbourg, Champigneulles bira fabrikasını (Nancy'nin kuzeyinde yer alan tesis) Alman bira üreticisi TCB'ye satmış. Aynı yılın Nisan ayında Cronenbourg'daki K1 tesisinin şişeleme tesisi de yıkılıyor. Böylece maliyetler biraz kısılmış oluyor. Aslında biraz değil, belki yarı yarıya.
Braseries Kronenbourg, Ocak 2008'de Scottish & Newcastle'ın Carlsberg ve Heineken tarafından kurulmuş bir konsorsiyum tarafından satın alınmasının ardından 29 Nisan 2008'de Danimarkalı Carlsberg grubunun bir parçası oluyor. Bu hikayeden de anlaşıldığı kadarıyla, biraz toparlanmış oluyorlar.
Günümüzde Kronenbourg
Bunca buhrandan sonra ne durumdalar bir bakalım. Brasseries Kronenbourg'un ana markaları; 1664, Carlsberg, Grimbergen, Kanterbräu ve Kronenbourg'dur.
Kronenbourg, Fransa bira üretiminin yaklaşık% 40'ını tek başına yapmaktadır. 70 ülkede pazarlanan ve dünyanın en çok satan Fransız birası olduğu söylenen 1664 dahil üretiminin %20'sini ihraç etmektedir. Bu ticaretten bizim ülkeye de düşen bir pay olmuş haliyle. Ürettiği bir dünya da bira var. Serinin biraları:
Kronenbourg'un aklınıza gelebilecek her versiyonu (Blonde, Brune, Blanc, Christmas...)
1664 serisi (Gold, WHite, Rosé...)
Grimbergen Ailesi (Blonde, Blanche, Ambrée başta olmak üzere...)
Skøll
Carlsberg
Yine kaptırdım yazı uzadı. Biranın tadım notları ve diğer üretim detaylarını başka sefere yazacağım.
