Bira yıllandırılır mı? Bira nasıl yıllanır? İşte size 6 farklı püf noktası
Bira ile ilgili en temel şey nedir? "Neredeyse hepsi taze tüketilmelidir." gibi bir genel inanış ve inanıştan da öte gerçek var. Hatta şu an elinizdeki birayı neden içmiyorsunuz ki? Sonra içmeniz ya da bekletmenizin çok da bir farkı yok aslında.
Madem öyle neden "Bira mahzeni", "bira dolabı" gibi kavramlar var ? Çünkü "Biranızı soğuk ve taze için" kaidesini bozan bazı istisnalar var. Biraların hepsi şişede ya da fıçıda mayalanırken ya da "evrilirken", bir kaç bira "daha iyi" bir biraya doğru evrilir. Eğer uygun şart ve ortamı sağlarsanız, biranızın daha yumuşak, daha iyi oksitlenmiş ve tadının daha da zenginleşmiş olduğuna tanık olabilirsiniz.
Şimdi, bazı çok bilmişler çıkıp diyor, alkol oranı %X'ten fazla olan biraları eğer Y kadar sene bekletirseniz mükemmel oluyorlar. Ben de diyorum ki: "Atma Recep, din kardeşiyiz". Bu iş öyle kolay değil. Yüksek alkollü veya daha asidik biraların iyi yıllandığı bir gerçek olsa da, bütün biraları kapsayan bir kural yok. O sebeple eğer bir birayı yıllandırıp bekletmeye karar verirseniz buradaki en büyük dostunuz deneme yanılma olacak. Ancak şunu da bilin ki, odaya kapattığınız her bira iyiye doğru yıllanmayacak. Bu tarifin adına "Hayal kırıklığı" diyoruz.
Son bir noktaya daha değinip listeye geçiyorum. Biranın yıllanması demek, "tadının daha güzelleşmesi" demek değildir. Bu kısım önemli, çünkü birada zamanla olan şey tadının ve aroma profilinin değişmesidir. Bu iyi de olabilir, kötü yönde de olabilir. O sebeple birayı yıllandırmaya karar verdiğinizde şöyle bir beklentide olmak daha doğru "Tadı daha farklı". Kimisinde çikolata öne çıkıyor, kimisinde acılık gidiyor, kimisinde meyvemsilik artıyor. Bunlar o birayı iyi yapar denemez. Kıyaslama yapacaksanız da tat ve kokudaki farklılıkları yakalamaya çalışın. Şarap yıllandıkça güzelleşebilir, ama aynı şeyi bira için kullanmak güç.
Biranızı bekletmek ya da yıllandırmak için daha çok "öneri" niteliğinde bir kaç püf noktasını paylaşmak istiyorum:
Gözünüzü kapatın, açtığınızda bunların hepsi yıllanmış olacak
1. Daha iyi sonuç alacağınzı bildiğiniz biralar ile başlayın
Yüksek alkollü ve asiditesi yüksek biralar daha iyi yıllanabilir. Ancak her daim istisnalar mevcut. Önceliğinizi tür olarak Barleywine, old ale, Imperial Stout, Belgian Strong Ale ve Lambiclere verin. Bunlar bira seven kişiler arasında iyi yıllandığı bilinen türler. ANcak akılda tutmanız gereken bir nokta var, Şerbetçiotu aroması ve tadı birayı yıllandırdığınızda ilk kaybolan şeydir, o sebeple IPA ve benzeri biralar iyi yıllanma adayları arasında gösterilmez. Yine ülkemizden aday olarak St. Bernardus, Chimay Bleue önerebilirim.
2. Birayı mutlaka tazeyken bir kere denemiş olun
Zaten çok mantıklı değil mi? Tazeyken hiç tadına bakmadığınız bir şeyin iyi yıllanıp yıllanmayacağını ya da tadının güzelleşeceğini nereden bilebilirsiniz ki? Bence ideal olan aynı biradan minimum 3 şişe almak; ilkini hemen için, ikincisini biraz daha bekletin, üçüncüyü de ikinciyi denedikten sonra bekletin. Belki ikinci şişenin tadı henüz değişmemiştir. Eğer şansınız varsa hatta biraları kutu veya 6lı halde alın. Biliyorum Türkiye'de gerçekten çok zor. Hem bira bulmak, hem de o paralara kıyıp bira almak. birini zor alıyoruz, nerede kaldı 1 kasa alacağız. Çok aldığınızda şöyle bir şansınız oluyor; bir kaç ayda bir birayı deneye deneye yıllar içinde nasıl değişim gösterdiğini görüyorsunuz. Chimay Bleue, Red ve St. Bernardus Abt. 12 buna en uygun adaylar. En eski 10 senelik Chimay Mavi içtim, 2017'de içtiğim ile alakası yok tadının.
Aynı birayı 10 senelik aralıklarla tatmak: 1995, 2005 ve 2015 Chimay Bleue (c) Bernt Rostad
3. İlk tadımı 6. ayda yapın.
Bu süre biraya gelişebilmesi yeterli süreyi tanıyacağı gibi, size de ilk farklı tat deneyimini yaşatacak. Bu zaman aynı zamanda biranın asıl tadının zirvesinde olduğu dönemden çok uzak olmadığı için, vadettiği tat ve aromaları henüz kaybetmiş olmayacak. Bu size biranın değişim hızı konusunda da bir fikir verecektir. Bundan sonrası için kalan şişeleri teke teker tadabilir, ya da bekletmeye devam edebilirsiniz.
4. Şişeyi dik konumda saklayın, yan yatırmayın.
Bilgisayar hata verdiğinde kasayı yan yatırmanız tavsiye edilir. Bilgisayar ve sarabın aksine birayı genelde dik konumda saklamak daha doğru. Bu sayede biranın içindeki tortu, maya gibi kalıntılar dibe çökerken, biranın yüzey alanının oksijenle olan temasını azaltır. Eğer dik muhafaza ederseniz oksijen sadece en tepede kapağın hemen altındaki küçük boşlukta sıkışmış olur.
Bunca bira boşuna dik durmuyor
5. Şişeleri karanlıkta, güneş ışığından uzakta saklayın.
Işık biranın baş düşmanlarından birisidir. Biranın kalitesini düşürmek ve biranızı bozmak istemiyorsanız karanlık bir yerde saklayın. Bodrum, mahzen, giysi dolabı, kiler vs.
6. Şişeleri serin yerde muhafaza edin, hatta mümkünse sıcaklık çok oynamasın
Genelde 10 - 15 derece arası sıcaklıklar tavsiye edilir. Bu aynı zamanda çoğu biranın servis edilmesi önerilen sıcaklık aralığıdır. Sıcaklıktaki değişimler de biranızın yıllanmasını olumsuz etkileyecektir. Eğer biranızdan karton, kağıt gibi bir tat almak istiyorsanız ona küçük sürprizler yapın ve 24 derece üzerinde muhafaza edin. Bu sıcaklıkta Trans-2-nonenal isimli madde açığa çıkar ve biranızın tadı postadan yeni çıkmış koli gibi olur. Zaten biraya bir dünya para veriyorsunuz, bir de gidin özel soğutucu alın demiyorum, mesela: https://www.enplus.com.tr/sarap-saklama-dolaplari-41 . EVinizin en serin, en karanlık köşesini bulun ve evdekilerle kavga etmeden hemen ele geçirin. Hatta bodrum veya kömürlüğünüz varsa çok daha şanslısınız
Hayallerdeki dolap
