Bira turu için gezilmesi gereken ve yıldızı parlayan 10 ülke

"Ben bütün süper, ultra güzel, intergalaktik biraları denedim, listemde işaret koymadığım bira kalmadı" diyenlerdenseniz, muhtemelen artık ne içeyim, hangi ülkeye gideyim, sırada ne var diye merak edenlerdensinizdir. Büyük üreticilerden ziyade yerli üretimleri desteklemek ve takdir etmek her daim felsefemiz olsa da, sağımızda solumuzda dünyada neler olup bitiyor bilmekte de fayda var. Amerika'yı hariç tutarak son dönemlerde yıldızı parlayan ülkeleri sizler için araştırıp derledim. Liste ne önem sırasına göre ne de tüketilen bira, ya da açılan brewery sayısına göre, tamamen aklıma geldiği şekliyle yazdım. Okumaya başlayalım:

Italya

İlk aklıma gelenlerde. Sessiz sedasız bir dünya biraevi ve birayla şaşırtabilir sizi. Italya'daki bu hareket eskiden beri süregelen şarap kültürüne karşı akım olarak yeni nesilde hayat bulmuş. Maceraperest üreticiler sağ olsun farklı farklı türleri denemeye de çekinmiyorlar. Mesela aklıma gelen yeni baharlı, ballı Ale, ya da okaliptüslü strong ale...Italya biralarını ülkemizde bulmak oldukça zor. Bir ihtimal Zorlu Center'daki Eataly'de Birra Del Borgo'nun biraları oluyor o kadar. Bulursanız İtalya biralarına giriş yapmak için denenebilir.

Almanya, İngiltere ya da Belçika gibi bir bira geçmişi ve kültürü olmadığı için ne isterlerse üretiyorlar, kafa nereye bira oraya. Birra del Borgo, Birra Baladin, Birraficio del Ducato ve Pausa Cafe sahipleri akşam yemeğinde eşlikçi olarak arkadaşlarla içmelik biralar yapmakla yola çıkmışlar ve hep yerli malzeme kullanmışlar.

Brelçika'dan etkilenmediklerini söylesek yalan olur. Örneğin LoverBeer yerel malzemeleri kullanarak çok güzel ekşi biralar yapıyor. Bir örnek, Nebiulin-a. Barolo üzümleri kullanılarak, fıçıda dinlendirilmiş bir ekşi bira. Bir başka örnek Baladin'den, Nora isimli biraları Kamut (Khorasan buğdayı diye geçen bir tür) maltı ve baharatıyla yapılıyor.

İtalya'ya gidip şarap, pizza, makarna üçlüsüne birayı da ekleyin. Ayrıca konuyla alakalı BiraAtölyesi'nin çok kapsamlı bir yazısı: http://www.biraatolyesi.net/romabiraturu adresinden okunabilir. Daha çok Roma özelinde ama geneli hakkında güzel fikir veriyor.

Estonya

*http://flavoursofestonia.com'dan alıntıdır*

Estonya'yı bu listede görmek çoğu kişiyi şaşırtacaktır eminim. 1.5 milyonu geçmeyen nüfusu ile suya sabuna dokunmadan kendi halinde yaşayan küçük bir ülke. Daha çok güzel yemekleriyle biliniyor. Bu listede yer almasında en büyük etken de Põhjala! Başkent Talinn'den çıkma bu üreticinin iki birası 2015'te Ratebeer'da kategori bazında Top15'e girdi. Must Kuld (Black Gold) Top 15 Porter listesinde 14üncü, Baltic Porter Öö (Night) de kendi kategorisinde 12nci oldu. Kaliteli biraları ile Avrupa'da oldukça popüler bir bira evi.

Endüstri devriminden sonra ufak tefek üreticilerin hepsinin silindiği bu ülkede bira kültürü insanların evlerinde, bodrum katlarında bira yapmasıyla küllerinden doğmuş.Yine İtalya'da olduğu gibi yerel malzemeler biralarda yerini almış, örneğin ardıç, yosun, huş ağacı...Hem bira içinde hem de bira yıllandırılan varillerde bunların izine rastlamak mümkün.

Põhjala bir kenarda dursun, başka ünlü mikro üreticiler de var ve yavaş yavaş Avrupa'ya biralarını yayyorlar: Lehe, Tanker, Sori Brewing ve Õllenaut. 2013'te kurulan Lehe Estonya bira kültürüne öncülük eden markalardan. Daha ikinci senelerinde 75000 litre üretim hacmine ulaşmışlar. İnsan hayret ediyor. Kim bilir belki de yeni favori biranızı Estonya'da bulacaksınız.

İsveç

İsveç'in özelliği şu; Kanada'dan sonra Amerika'nın en çok bira ihraç ettiği ikinci ülke konumunda. Hal böyle olunca Amerika'daki bira hareketi bu ülkede de kendi bira devrimini oluşturmuş. Geçtiğimiz bir kaç senede adını özellikle Avrupa'da duyuran çok iyi üreticiler hep İsveç'ten çıkma: Omnipollo, Stigbergets, o/o Brewing, Dugges, Poppels, Beerbliotek, Brewski, Oppigards...İrili ufaklı 300'den fazla üretici mevcut ufacık ülkede. Bunlarla beraber Brewdog, Mikkeller de Stockholm'e yerleşip yer açanlardan. Tabii Dünya'nın en iyi bira cennetlerinden sayılan Akkurat 20 senedir bu coğrafyada insanları bira ile birbirine bağlıyor. Brooklyn Brewery de boş durmamış ve Carlsberg ile ortaklaşa bir yer de onlar açmış.

Her şey bu kadar da toz pembe değil aslında. Systembolaget adında devlet tarafından yönetilen bir monopol var, ve %3,5'in üzerindeki bütün alkollü içecekler bu marketlerde satılıyor. Bu kontrol mekanizmasına ek olarak yeni açıklanan bir yasa ile küçük üreticilerin raflarda yer alması daha da zorlaşmış. Bunun sonucunda da üreticiler iç pazarda yer almak yerine ürünlerini ihraç etmeye yöneleceklerini açıklamışlar. Bizler için belki iyi haber, Türkiye'de olmasa bile Avrupa'da bu güzel biralardan daha çok içme şansı bulacağız. Ama İsveç için kötü haber, bu güzelliklerden mahrum kalacaklar (First World Problems)

Danimarka ve Norveç

Kuzey ülkelerinden gittiğimizde bu iki ülkeyi es geçmek olmaz. Biri Carlsberg'in anavatanı Danimarka, diğeri de Carlsberg'in Rİngnes firmasıyla bira pazarının %80'ini elinde tuttuğu Norveç. Danimarka Mikkeller ve Evil Twin'in doğduğu yer aynı zamanda. Her ne kadar bu ikisi gypsy (çingene, kendi üretim yerleri yok, başkalarının mekanlarında onlarla beraber ortak bira üretiyorlar) üretici olarak Danimarka sınırlarında çok fazla üretim yapmasa da ürettikleri güzel ve değişik biralarla bira pazarına yön verdikleri tartışmasız bir gerçek. Bu iki üreticiye ek olarak To Øl, Hancock, Amager ve Kissmeyer sayılabilir. Bütün bunlara rağmen hala pazar liderinin Tuborg ve Carlsberg olduğunu unutmamak gerek.

Norveç'te de durum benzer. %80'in geri kalanında küçük üreticiler hayatta kalma savaşı veriyor. Bunlardan biri Mack, artık Ludwig etiketiyle kendi markasını da üretir durumda. RateBeer'a göre büyüklü küçüklü 200'den fazla üretici var şu an Norveç'te. En bilinenleri Nøgne Ø, Haand Bryggeriet, Ægir ve benim favori üreticilerimden Lervig. Haand Bryggeriet kendine özgü tarifleriyle Norveç'te bayağı ün salmış bir marka, karga üzümü diye geçen crowberry, yaban mersini, yer iğdesi (sea buckthorn) gibi malzemelrin kullanldığı orman meyveleri serisi var, hatta aquavit fıçılarında yıllandırılan porterları da var...Aquavit ne peki? Patatesten damıtılan İskandinavya'da yaygın biçimde tüketilen alkollü bir içecek. Alkolün alkolünü yapıyor adamlar.

Kuzeye gidip sadece manzara ve medeniyete hayran olmakla kalmayın, biralar için de mutlaka bir kaç yeri gezin.

Kanada

Kanada deyince genelde Amerika kadar zengin pazar düşünülür. Haksız da sayılmazsınız, aralarında bir sınır var ve ne kadar bira varsa Kanada'da da vardır varsayımı yanlış olmaz. Ancak bu büyük bir yanılgı çünkü sınırlar sıkı denetleniyor ve her eyaletin kendine özgü bira ticaretini düzenleyen kuralları var. O sebeple Kanada ve craft bira deyince iki eyalet öne çıkıyor: Québec ve Ontario.

Belçika ve Fransa izlerini ve esintilerini taşıyan Québec bölgesi özellikle bu konuda çok zengin. 1990'da kurulan Unibroue bu kültürün yayılmasında önemli rol oynamış ve ardından gelen Dieu du Ciel!, Le trou du Diable, Brasserie Dunham da katkıda bulunmuş. Unibroue'nun "La Fin du Monde" (Dünyanın sonu) isimli birası Tripel türünün en güzel örnekleri arasında sayılıyor. Ontario'da üretim yapan Bellwoods Brewery ise Ontario bölgesinin en iyi üreticisi konumunda. Meyveli ekşi biraları, Guava, Şeftali, Vanilya, Mango Milkshark serisi çıkar çıkmaz bitiyor genelde. Amerika'daki biralardan fırsat ve zaman bulursanız burada da sizi bekleyen bir çok hazine var.

İngiltere ve İskoçya

İngiltere'nin uzun ve zengin bira geçmişi butik biracılık ile birleşince ortaya bu kadar zengin bir tablo çıkması normal. Özellikle son 5 senede takip edilemeyecek kadar yeni üretici açıldı. Meantime ile erken dönemlerini yaşayan biracılık şu an yeni devler üreterek belki de çoğu Avrupa ülkesinden daha da fazla biraya ev sahipliği yapıyor. The Kernel, Siren Craft Brew, Magic Rock, Beavertown, Couldwater Brew Co., Buxton Brewery, Brew By Numbers son dönemde adı en çok duyulanlardan ve en kaliteli bira üreticilerinden.

English Ale ve Porter ile İngilizler'in meşhur Cask ale ya da "Real Ale" diye geçen (Cask: Biraya tat vermek, yıllandırmak ya da mayalamak için kullanılan ahşap, metal ya da plastik fıçı) türleri bir kenara Brewdog ve WildBeer gibi üreticiler ile deneyselliğin sınırlarını zorlayan biralar diğer tarafa. İngiltere'ye gidip ESB ya da Ale içebilirsiniz, veya birbirinden renkli ve canlı etiketler arasında yepyeni biraları ve üreticileri test edebilirsiniz.

İskoçya'da şu an 100 kadar bira üreticisi mevcut. İngiltere'nin dibinde olup da bu akımdan etkilenmemek tabii ki de olmaz. İskoç Bira Ödüllerinde Scottish Brewery of the Year ödülünü alan Tempest Brewing Co 2010 yılında Yeni Zelanda'da Publarda çalışıp evde bira yapan Gavin ve Annika tarafından kurulmuş. Mexicake diye efsane bir biraları var. Herkesin ezbere bildiği Brewdog İskoç. Innis & Gunn, Fyne Ales, 2014'te Glasgow'da kurulan Drygate ve Jaw Brew bu isimlerin bir kaçı.

Almanya

*Photo Credit to http://pivo-man.blogspot.ca/*

Ülkenin gelenek, tarih ve genlerine kadar girmiş olan bira türleri ve kültürü ile, üretimi kısıtlayan (ya da düzenleyen, yani zam değil, fiyat düzenlemesi, bardağın dolu tarafında iseniz eğer) yasalara rağmen Almanya bira konusunda ve özellikle butik birada da başı çekenlerden inanmazsınız. Almanlar, özellikle Bavyera tarafı mesela biraları ile övünmeyi çok severler. Ancak olumsuz bir şey dendiğinde hemen alınırlar. Bence alınmaları da gerek artık, senelerdir aynı tarif, aynı biralar aynı ailenin elinde, biraz da çağa ayak uydurmak gerek. Bunu gösteren en güzel tablo ise 2013 yılındaki bir araştırma; Almanya'da bira tüketimi son 20 senenin en düşüğüne ulaşmış. İşte o tarihten bu yana tablo değişiyor. Crew Republic, Camba Beer, Riedenburger, Himburgs BrauKunstKeller bu akıma yön verenlerden.

Ek olarak Hamburg, Münih ve Berlin'de açılmış olan sayısız pub, Stone Brewing'in Avrupa üretim merkezini Berlin olarak seçmesi gibi etmenler ile giderek daha da büyüyor bu pazar. Artan bira satan corner shoplar sayesinde bilinirlik eskiye kıyasla çok daha fazla.

Almanyayı düşününce bira konusunda teknik bilgisi ve eğitimi olan çok fazla insan var. Hatta Amatör biracıdan daha çok temel eğitimini almış insan varmış. Ama düşünsenize senelerce eğitim almış ve Reinheitsgebot kökeninden gelmiş bir Alman'ın "Hadi bu sefer de biraz ananas ve mango koyalım mı?" sorusuna vereceği mavi ekranı :) Hepsi zamanla olacak.

İspanya

İspanya'da içilen yaklaşık 900 milyon galon biranın çok büyük kısmı büyük markalardan gelirken son 5 senede durum biraz değişir gibi olmuş. Henüz pazar çok küçük, 400 civarı küçük üretici pazarın %1'ini bile oluşturamamış. Naparbier, benim İspanyol favorim Cervesa La Pirata, Nomada Brewery, Edge Brewing, Guineu büyük markalara kafa tutan üreticilerden.

4400 yıllık bira geçmişi olduğu ortaya çıkan İspanya'da bira 19.yy'ın ikinci yarısında demir yollarının yaygınlaşması ile yaygınlaşmış. Sonuçta şu an BierCab gibi neredeyse her birayı barındıran bir mabede sahipler. Barselona ve Madrid bu konuda şu an başı çekiyor. Sangria'ya alternatif arıyorsanız sizi fazlasıyla memnun edecek imkanlara sahipler. Güzel bir paellanın veya bol tuzlu tapasların yanında IPA içmenin keyfi bambaşka.

Avustralya, Yeni Zelanda, daha yakınımızda Sırbistan, Bulgaristan ve Yunanistan'ı da saymak gerekecek önümüzdeki dönemlerde. Henüz emekleseler de hızla büyüyorlar. Bu kadar insanın Yunanistan'a tatile gitmesi farklı biralar ile tanışmaya da vesile oluyor ayrıca. Yükselişte olan ülkelere eklememi gerektiğini düşündüğünüz bir yer varsa lütfen paylaşın ben de araştırır ona göre yazıyı güncellerim.