Bir soru: “Dünyanın en eski bira üreticisi kim?”. Birayla haşır neşir olanlar için oldukça kolay bir soru bu. Haritayı aç, Almanya’yı bul. Oradan Münih’e doğru ilerle ve Münih’e 1 saat uzaklıkta Freising’de koskoca bir üniversite kampusu var. Onu bul, işte orası: Bayerische Staatsbrauerei Weihenstephan.

İkinci soru: “Dünyanın en eski bağımsız bira üreticisi kim?”. Cevabi ilki kadar kolay değil. %51 hissesi Edith Haberland Wagner fonuna, kalan %49’u da Inselkammer Ailesine ait Augustiner-Bräu dünyanın en eski bağımsız bira evi diye geçiyor. 1328 yılında Münih’in az dışında bir Augustin Manastırında kuruluyor. Manastırın temelleri ise 1294 yılında Haberfeld’de atılmış. (ya da Haferfeld – Ing. "oat field”, yulaf tarlası). Kısa bir parantez açma zamanı.

Augustinizme dair kısa kısa

Hippo’lu Augustinus tarafından MS 400 civarında yazılan Aziz Augustinus Kuralını izleyen Hıristiyan tarikatlarının inanç sistemine deniyor.. Hippo’lu Augustinus, Augustinus ya da Aurelius Augustinus, Aziz Augustinus olarak da bilinen Hristiyan filozof ve tanrıbilimcidir.

12. – 13. yüzyıllara dayanan Katolik tarikatlarında iki farklı Augustinizm türü dikkat çekiyor:

1. Nizamilerin (canon regular) çeşitli cemaatlerinden Aziz Augustinus Kuralını takip edenler. Bunlar kısmi manastır yaşamı sürerken , dini yardım ve destek hariç, duygusal, zihinsel ve ruhsal destek ve gönüllülük prensiplerine bağlı kalırlar . Genellikle civardaki cemaatlere hizmet edebilecek büyük bir topluluk oluştururlar ve özerk cemaatler halinde örgütlenirler.

2. Keşişlik ve papa tarafından görevlendirilen katolik misyonerlik olmak üzere iki farklı karma görevi üstlenen tarikatların benimsediği Augustinizm. En büyük ve en tanıdık olanı, 1244'te kurulan ve orijinal olarak Aziz Augustinus Münzevileri (OESA) olarak bilinen Aziz Augustine Tarikatı'dır (Order of Saint Augustine) .

Kaynağında sistemleşmiş bir düşünce olmamakla birlikte, Orta Çağ döneminden 17. yüzyıla kadar egemenliğini sürdürmüştür. Platoncu idealizm, Augustinus ile birlikte teolojiye hakim olmuştur. Augustinizm kurtuluş için ilahi lütfun, inançla akıl arasında bir uzlaşmanın gerekliliği ve Tanrı'nın kendiliğinden tabi bir bilgisi ve kötünün olumsuzlanması tezini içerir.

Augustin Manastırı ve Augustiner Brewery

Augustiner Brewery İsmi arsivlerde ilk kez 1328 yılında geçiyor. Augustiner keşişleri, bira evinin Kuruluşundan 1589 yılına kadar Bavyera Kraliyet Ailesi Wittelsbach ailesine yıllar boyu bira üretmiş. Peki 1589’da ne olmuş da işler bir anda durmuş? Hofbräu kurulmuş 😊.

Bavarian Academy of Sciences and Humanities (Alm: Bayerische Akademie der Wissenschaften) Bavyera İlim ve Beşeri Bilimler Akademisi diyebiliriz bence, Münih’te 1758 yılında temeli atılmış olan Münih’in bağımsız kamu kurumlarından biri. Araştırmaları ve yazıları, kendi alanlarındaki bilginin artmasına önemli ölçüde katkıda bulunan bilim adamlarını atar. Akademinin genel amacı, disiplinler arası karşılaşmaları, temasları ve farklı konuların temsilcilerinin iş birliğini teşvik etmektir.

Bu bilgiyi verme sebebim ise Münihli Augustiner Kesişlerinin bu akademinin ilk üyelerinden olmaları. Haliyle altın cağını yasayan Augustiner-Brau’ nun o senelerdeki yıllık üretimi 250.000 litre civarındaymış. Bu şu demek: ortalama bir üreticinin kapasitesi yaklaşık 70.000 – 80.000lt iken, Augustiner onların 3 katından fazla bira üretiyormuş.

Almanya’ya gidenler bilir, özellikle Münih, bira bahçeleriyle ünlü. Bunların içinde en popüler olanı Augustiner-Keller ‘in temeli 1862 yılına dayanmakta. 1862’de artan üretimi desteklemek için bira bahçesinin şu anki yeri olan Arnulfstraße 52’de koca bir yer alan Joseph Wagner’in eseri.

Joseph Wagner ya da Augustiner’in logosunun üstündeki haliyle “J.W.” Anton ve Maria Therese Wagner’in oğlu. 1829’da Biraevini Bavyera hükümetinden satın alan ailenin oğlu ayni zamanda. 1829’dan bu yana da aile şirketi olmaya devam ediyor.  

Anton öldükten sonra Maria Therese Oktoberfest’in düzenlendiği alana yakın bir yer olan Landsberger Straße’de depolama icin bir başka kiler daha satın alıyor. Augustiner biraları o kadar başarılı olur, o kadar çok satar ki, talebe yetişemez olurlar ve oğul Joseph, yapımı tam 6 sene sürecek bir üretim tesisi yapmak için kolları sıvar (1884-1890). Augustiner-Brau’nun logosundaki “J.W.”, Joseph Wagner’in liderliğinde şaha kalkışını ve Joseph’in başarısını ölümsüzleştirir. Tesis defalarca renovasyon ve restorasyon görmüş olsa da 19.yy teknolojisini ve mimarisini yansıtan muazzam bir örnek olarak hala eski yerinde tarihe meydan okumaktadır.

Günümüzde Augustiner-Bräu Wagner Kg

Ferdinand Schmid’e teşekkür ederek bu bölüme başlamak istiyorum. Schmid, Augustiner’in aile şirketi olarak kalmasında en büyük rolü oynayan kişi. Münih birasının “koruyucu azizi” (patron saint) olarak da bilinen Schmid, yalnızca Bavyera’nın üretim geleneklerini sonuna kadar koruyan, kollayan ve savunan biri değil. Aynı zamanda Joseph Wagner’in birinci dereceden varisi olan Edith Haberland-Wagner’i, markayı yönetmek için bir fon kurmaya ikna etmesiyle de biliniyor.

Joseph’in torunu Rudolf’un bu dünyadan 1981 yılında ardında hiç bir varis ve vasiyet bırakmadan göçmesinden sonra, Augustiner’in yönetimi Wagner’in kuzenlerinden oluşan bir topluluğa geçiyor. Bu grubun çoğunluk hissesi kuzen Haberland-Wagner’in. Augustiner’in Hissedarlarindan ve ayni zamanda genel müdür olan Schmid’in önerisiyle Haberland-Wagner kar amacı gütmeyen “Edith Haberland-Wagner Fonunu” kurar.

Fonun en büyük başarısı, bütün üreticileri yavaş yavaş yutan ve satın alan koca şirketlerin küçükleri satın alma trendine direnmesi oluyor. Augustiner ile ilgili bir başka ilginç bilgi ise şu ana kadar hiç reklam yapmamış olmaları ve pazarlamaya “0 EUR” harcamış olmaları. Kazanılan bütün para geleneksel üretim metotlarını korumak ve bakımını yapmak için kullanılıyor. Arta kalanı da toplum yararına hayırseverlik islerine harcanıyor.

Augustiner nerede bulunur, nerede içilir? 

• Augustiner Stammhaus (Neuhauser Str. 27)

Münih’in belki de en iyi bira mekânlarından biri. 1896/1897 yılında bu şahane bira mabedine dönüştürülmeden önce 1817-1884 yılları arasında Augustiner’in üretim tesisi olan bir yer. Yerel halk “Zum Augustiner” diyor buraya.

• Augustiner Bräustuben (Landsberger Str. 19)

The Augustiner Bräustuben hem bir birahane hem de Augustiner-Bräu tesisinin şu anki yeri. Klasik bir Alman birahanesinden farkı olmayan bu mekan oldukça gösterişsiz ve rustik yapısıyla dikkat çekiyor. Birahaneye dönüştürülmeden önce yük atlarının ve kağnıların ahırıymış. Dönüşüm 1990’in ortalarında gerçekleşmiş.

Buranın en büyük özelliği Augustiner’in meşhur Birası Lagerbier Hell’in ahşap fıçıdan servis ediliyor olması. 

• Augustiner-Keller (Arnulfstrasse. 52, 80335 Munich)

Münih’in vazgeçilmez bira bahçelerinden biri, hatta en popüleri. Joseph Wagner, buradaki tesisi ve etrafındaki araziyi 1862’de satın alıyor. 5000 kişi ağırlayabilecek kapasitedeki bu bahçede cask’ten servis edilen cask-conditioned Augustiner Edelstoff içmek ise büyük ayrıcalık.

Augustiner-Brau biraları

Lagerbier Hell: Almanlar’ın yeşil etiketinden dolayı “Yeşil August” adını verdiği %5,2 alkollü bir pale lager. Hafif kraker notalarına baharatlı Alman şerbetçiotu aromalarının eşlik ettiği leziz bir lager.

Edelstoff: Daha açık renk, daha gazlı, daha alkollü. Lagerbier Hell’in %5,2’sine karşılık bu bira %5,6. Lagerbier’e göre daha zengin, daha yüksek gövdeli ve daha çok şey vaat ediyor. Benim favorim olur kendileri.

Oktoberfestbier: Oktoberfest için ürettikleri %6,3 alkollü Marzen. Ufak not: Augustiner’in Oktoberfest birası ve Edelstoff’u Oktoberfest’te ahşap fıçıdan servis edilen tek bira olarak da biliniyor.

Maximator: %7.5 alkollü Doppelbock türünde dengenin malttan yana olduğu koyu bakır renginde, damakta kızarmış ekmeğin, hafif karamel tadına karıştığı Paulaner Salvator’un kuzeni.

Bunlara ek olarak Augustiner Dunkel, Augustiner Pils, Augustiner Weißbier ve Heller Bock türünde üretimleri mevcut. Tabii ki söylemeye gerek yok ama bütün biraları Reinheitsgebot’a uygun üretiliyor.