Bardak üreticileri sürekli farklı, yeni ve yenilikçi tasarımları piyasaya süredursun, asırlardır içilen klasik türler ve bardakları hayatımızın o kadar içinde ki, bunlardan vazgeçmek olanaksız. Hele söz konusu Lager turu olunca…Her bardağın bir amacı bir hikayesi var. Bugün çok sık karşılaşmadığımız gölgede kalmış lager bardaklarını detaylandırmaya çalışacağım.

Steinkrug

Önce bir konuyu açıklığa kavuşturmamız gerek. Stein kelimesi genellikle kocaman cam bira bardakları için kullanılan bir ifade. Ancak, Almanya’da durum böyle değil. Stein Almanca’da taş demek. Yani eğer bardak cam bardak ise ona stein demiyorlar. Her bira severin hayalini süsleyen o seramik ya da kil bardaklardan bahsedecekseniz eğer onun adı Steinkrug ya da kısaca krug. Humpen veya özellikle Bavyera ve Avusturya’da Seidel kelimesi kullaniliyor. Oktoberfest’te ise Maßkrug

Bu seramik kupalar günümüzde özellikle Bavyera’da hala çok popüler. Zaten Almanya’ya eski üreticilerin Mekanlarına gittiğinizde, bunları her yerde görüyorsunuz. Sıcak aylarda birayı daha uzun sure soğuk tutmasının yanı sıra, opak yapısı sayesinde dışarıdan UV alımını engelliyor. Bu da güneş isigi altında bekleyen biranın kısa surede bozulmasının önüne geçiyor. Günümüzde özellikle Avrupa’da kursun ve kalay alaşımından üretilen bu bardaklar, cam, porselen, gümüş, hatta geçmişte ahşap ya da kristalden bile üretiliyormuş.

En yaygın turu Keferloher diye gecen ve yarım litre ya da bir litrelik koca bardaklar. İsmini Keferloh adında bir Bavyera kasabasından alıyor.

Uygun olduğu türler: dunkel, helles, märzen, festbier, kellerbier.

Mass

Maß, masskrug, maßkanne cinsi herhalde en ikonik bardak türü olma yolunda. Oktoberfest ve Bavyera bira bahçeleri ile özdeşleşmiş bir tür.

Kelime, Bavyera’da 1.069 litrenin karşılığı ölçü birimi. Sonraları, kolaylık olsun diye 1litreye yuvarlamışlar. Güncel üretimler 1litreden daha fazla bira alabiliyor, ancak heyecanlanmamak gerek. Çünkü o ekstra boşluk ideal servisin bir parçası olan bira kopuğu için rezerve ediliyor.

Tasarımında girinti çıkıntılar var. Bunlara Almanca kugel deniyor. Bu sebeple bu bardak bazen masskugel veya Münchner kugel olarak da anılıyor.

Uygun olduğu türler: helles, märzen, festbier.

Günümüze farklı form ve şekillerde gelen bu bardağın kökeni 1800lu yıllara gidiyor. Tübingen, Almanya’da Eberhard Karls Üniversitesi bünyesinde kurulmuş bir hayır kurumuna işaret ediyor. Yarım litreye kadar hacmi olan bodur bir bardak turu. Günümüzde kullanılan ve Tübinger diye gecen bardak aslında girintili çıkıntılı ve tam ismi Tübinger kugel

Alman kökenli olsa da bugünlerde Çek lagerleri ile özdeşleşmiş durumda. Çek Cumhuriyetinde krýgl ya da sklenice s uchem dense de, bardağın boyutuna göre farklı kullanımı da mevcut. 0.33lt için třetinka, 0.5lt için půllitr gibi.

Uygun olduğu türler: Çek lager

Pilsner

Bana sorarsanız lager bardakları içinde en güzel, en zarif bardak budur. Diğerlerinde olduğu gibi Pilsner bardağı da farklı formlarda geliyor. Çoğu pokal diye geçen tabanında sapı olan türe oldukça yakın. Tabanından yukarı doğru silindirik, koni seklinde ya da biraz daha kıvrımlı ve tombul pilstulpe (pilsner tulip) tarzında da olabiliyorlar. Bazısı sapsız bazıları ayaksız, bazıları hem sapsız hem ayaksız…Hepsinin ortak noktası hemen hemen aynı. İnce tasarımlı, zarif ve yarım litreden az bira alıyor. Az bira içermesi de siz birayı bitirene kadar biranın soğuk kalmasına yardımcı oluyor. Ek olarak ince yapısı biranın rengini ve karbonasyonunu öne çıkarırken, tepeye doğru genişleyen yapısı da köpük oluşumuna destek oluyor.

Pilsner bardağı genelde Alman Kültürü ile anılsa da Pilsner Urquell’in, Çek bir üretici olmasına rağmen, bu tarz bir bardağı var. Yani Pilsner bardağı ya da kadehi kimsenin malı değil aslında.
Uygun olduğu türler: German pilsner.

Willibecher

En sade, en temel, hatta her yola gelen bir lager bardağı arıyorsanız, karsınızda: Willibecher. aşırı yaratıcı olmayan sekli ile, bu basit bardak ilk 1950lerde satışa çıkıyor. Essen Almanya’da Ruhr Glass üretmiş ilk ve ismi de yaratıcısının adını almış: Willy Steinmeier. Becher de Almanca bardak demek…Willy’nin bardağı olmuş yani.

Çift koni tarzındaki sekli köpük kalıcılığına katkıda bulunurken, aromaların daha da yayılmasına destek oluyor. Her yerde bulunabilmesi ve basitliği ile de oldukça kullanışlı.
Uygun olduğu türler: hemen hemen her tür

Bockbecher

Pilsner bardağına benziyor, bir yandan da standart IKEA bardağının daha tombul hali gibi düşünebilirsiniz. Boyutları biranın alkol oranına göre buyuyor ya da küçülüyor (%6-%10+ ABV aralığında gidip geliyor). Tipik bir bockbecher bardağı 0.2-0.3 litre bira alacak boyutta oluyor. Fazlası yamultur zaten.

Bockbier turunun çıktığı Einbecker Brauhaus haliyle bu bardaklardan servis yapıyor. Ayinger, örneğin, Celebrator birasını bu bardaktan servis ediyor, ki Celebrator bir doppelbock.

Uygun olduğu türler: Bock ve türevleri.

Elitist ve beer snob olarak adlandırılmanıza yarayacak bu sayfadaki bilgileri gerçek hayatta kullanmayınız. Ki kafanıza bardak atmasın insanlar. Saka bir yana, bira bardaktan içilir kültürü yayıldıktan sonra, her türe uygun ayrı bardak kullanma aşamasına geçebiliriz. Iste anca o zaman farklı lager türleri için kendi özel bardaklarını kullanma konusu belki anlam kazanır.