Beer Judge Certification Program (BJCP)'ı tanıyalım: Jüriliğe giriş ve Online Sınav
Ülkemizde ev biracılığına olan ilginin artması ile birlikte düzenlenen organizasyonlar, yapılan yarışmalar ve benzeri etkinlikerde gözle görülür bir artış yaşanıyor. Buluşmalar, tadım organizasyonları derken bir kaç ufak aksaklık da bu noktada göze çarpıyor. Mesela yapılan biraları değerlendirmek, oylamak, tatmak ve geri bildirim vermek amacıyla etkinliklerde hakeme ve jürilere ihtiyaç duyulması. Her bira içen kişi jüri veya hakem yetkinliğine sahip olamayacağı gibi, her yurtdışına çıkıp çeşit .çeşit biralar deneyen de türler hakkında geniş ve detaylı bilgiye sahip olamayabiliyor. Bu işler ve etkinlikler yurtdışında nasıl yapılıyor, BJCP nedir? gibi sorular geliyor burada akla. Bu yazımda bunlar hakkında detaylı bilgi vermek ve yer kalırsa da en son girdiğim BJCP tadım sınavımın sonuçları üzerinden değerlendirme yapmak istiyorum.
BJCP Organizasyonuna genel bakış
BJCP, 1985 yılında "bira okur yazarlığını, birayı daha iyi anlamayı ve değerlendirmeyi teşvik etmek ve bira tadımı ve değerlendirme becerilerini tanımak için" oluşturulan kar amacı gütmeyen, gönüllülük usulüne dayanan bir organizasyondur. Özünde “Bira severlere ve bira tutkunlarına her türlü biranın temeli, tarihi, üretim yöntemleri ve özellikleri hakkında bilgi vermek için tasarlanmış çalışma sistemi"” olarak tanımlanmıştır. BJCP organizasyonu, geçtiğiniz sınavların üzerine size sertifika takdim eder ve bira jüriliği yapmaya hak kazanırsınız.
BJCP'nin Özellikle Amerika kıtasında üç temel misyonu var. Birincisi, bira türlerine olan takdiri ve biraların üreticiler tarafından doğru şekilde üretilmelerini sağlamak için düzenlenen amatör ve ticari bira üretim ve tadım yarışmalarına sertifikalı jüriler sağlayan bir organizasyon olmaktır. BJCP organizasyonu bu yarışmalara jüriler, hakemler ve organizatörler göndererek destek verir.
BJCP ayrıca bira, mead (mayalandırılmış bal ve sudan yapılan alkollü bir içki) ve cider stillerini kategorize eden ve tanımlayan stil kurallarını (Guideline) yayınlar. Bu sayede BJCP aynı zamanda jüri adaylarını bira stilleri ve bira hazırlama ile ilgili literatürü incelemeye teşvik eder.
Son olarak, BJCP düzenlediği bira sınavlarıyla adaylara bira, bira türleri ve bira jüriliği / hakemliği konularında da alıştırma ve bilgilerini sınama imkanı sunarken, dahili rütbe sistemi sayesinde öğrenimi ve sürekli ilerlemeyi de teşvik eder.
Bu rütbeler en düşükten en yükseğe:
Apprentice
Recognized
Certified
National
Master
Grand Master (ve artarak gider Grand Master I, Grand Master II…)
Honorary Grand Master
RÜtbelerin nasıl kazanıldığını yazılı sınavı açıklarken detaylandıracağım çünkü hem yazılı sınav performansınıza bağlı hem de yarışmalarda jürilik yaparak kazandığınız puana.
BJCP Online Sınav (BJCP Beer Judge Entrance Examination)
Ocak ayının son haftası Toronto’da düzenlenen BJCP Tasting Exam diye geçen (BJCP Beer Judging Examination) yani tadım ya da jürilik de diyebilirsiniz sınavına girdim. Bu sınava girebilmek için BJCP Sitesi üzerinden online sınavı geçmeniz gerekiyor en önce. Bu adresten erişebilirsiniz:
Bira için olan Online sınav 180 sorudan oluşuyor ve size verilen süre toplam 1 saat. Sınava giriş ücreti 10$. Sorular doğru-yanlış ve çoktan seçmeli. Her ne kadar bilginize ve damağınıza güveniyor olsanız da çalışmanızda fayda var, çünkü oldukça detay sorular var. Hatta şöyle düşünün dakikada en az 3 oru cevaplamanız lazım ki süreniz yetişsin. Sorulara birer örnek:
“SRM değeri 5-10 olan, malt gövdeli, düşük orta acılıktaki bira türü aşağıdakilerden hangisidir?”
ya da üretim teknikleri detayında:
“Strong Bitter türü için en uygun su profili aşağıdakilerden hangisidir:
A) Orta karbonatlı
B) Orta sülfatlı
C) Çok yumuşak
D) Burton tipi
E) Yüksek karbonatlı”
BJCP Soru türleri, katgorilere göre dağılımları
Yukarıdaki bazı terimleri açıklamam gerek. Kolonlardan başlarsak:
TF: True - False, yani Doğru - yanlış seçmeli sorular
MC: Multiple Choice, yani çoktan seçmeli ve seçeneklerden sadece biri doğru
MA: Multiple Answer: Birden çok doğru cevabın olduğu sorular
Bu tabloya göre sınavın büyük çoğunluğu zaten bira türleri hakkında. Yani 2015 Guidieline dosyasını çalışırsanız büyük ölçüde kafanız rahat olur.
Anlayacağınız üzere biraları tanımak yetmiyor, su profillerinden üretim tekniklerine, SRM değerlerinden alkol oranlarına ve kullanılan malt çeşitlerine kadar çok geniş yelpazede bilgi gerekiyor. Benim bu noktada tavsiyem sınava kayıt olurken 20$ verin ve size 3 kez sınava giriş hakkı tanınsın. Normalde 3 giriş için 30$ olan bu hak, 20$’a sunuluyor. Sınava giren çoğu kişinin ilk seferde geçemediği gerçeğini de eklersek, en az "1 deneme” yapacağınız zaten olası.
Online sınavı bitirince geçip geçmediğinizi hemen öğrenebiliyorsunuz. Yanlışlarınızın ve bunları nasıl düzeltmeniz gerektiğinin bilgisi sonuç ekranında çıkıyor. Böylece bir sonraki hakkınızda neye odaklanmanız gerektiğine dair bir fikriniz oluşuyor. Çalışmanız gereken en temel kaynak BJCP Style Guidelines’ın 2015 versiyonu. Bu yönergeye göre biralar türlere ayrılmış ve özelliklerine göre gruplandırılmış. Çok yeni türler hariç hemen hemen her tür tat, görüntü, aroma, karakter, tarihçe, dolgunluk gibi detaylarda satır satır anlatılmış. Göz atmak ve/veya çalışmak için:
BJCP Web sitesi bu sınava kaynak sunma konusunda çok iyi. Aşağıdaki kaynaklara, dokümanlara ve kitaplara BJCP Sitesinden de erişebilirsiniz. Ben kolaylık olsun diye buraya da yapıştırıyorum:
The 2015 BJCP Style Guidelines (https://www.bjcp.org/docs/2015_Guidelines_Beer.pdf)
BJCP Study Guide (https://www.bjcp.org/docs/BJCP_Study_Guide.pdf)
Beer Fault List (https://www.bjcp.org/docs/Beer_faults.pdf)
How to Brew, by John Palmer (http://howtobrew.com)
Dave Miller’s Homebrewing Guide and The Complete Handbook of Home Brewing
Kitaplar:
Designing Great Beers, by Ray Daniels
New Brewing Lager Beer, by Greg Noonan
Principles of Brewing Science, by George Fix
Brewing Better Beer: Master Lessons for Advanced Homebrewers, by Gordon Strong
Bu sınavı geçtikten sonra tadım yaparak yarışma jüriliği yapacağınız sınava girmeye hak kazanıyorsunuz. Bu da bir sonraki yazının konusu olsun.