Buğday birası denince aklımıza Almanlık gelmesi ne kadar doğalsa, aynı bakış açısıyla eski ve köklü bir markanın adının gelmesi de bir o kadar normal. Sonuçta buğday birası Bavyera’nın dünyaya bir armağanı ve köklü bir gelenek, Alman, saflık yasası gibi kavramlarla özdeşleşmiş durumda. Ama her markadan da köklü bir tarih beklememek gerek. Geçtiğim yazıda nispeten eski bir üretici olan Spaten’in Franziskaner birasından bahsetmiştim. O yazıyı yazarken bunca zamandır ülkemizde olan ve benim hiç değinmediğim bir başka marka aklıma geldi: Erdinger. Bir başka Alman, bir başka lezzetli bira. Neyse ki aşırı cep yakmıyor. Tarihinden başlayarak kısaca Erdinger markasından bahsetmek istiyorum bugün.

130 yıllık bira mirası ve üretim geleneği: Erdinger Weissbräu

Tam ve uzun ismiyle Privatbrauerei Erdinger Weißbräu Werner Brombach GmbH. 130 yıllık tarihini leziz bir bir birayla süslemiş bir başka Alman markası. Zaman makinemize binelim ve kurulduğu yıl olan 1886’ya gidelim. Koordinatları da yukarı Bavyera’nın Erding kasabasına ayarlayalım. Buğday birası tesisi olarak kayıtlara 1886 yılında geçmiş.

1935 yılına kadar sürekli el değiştiren Erdinger, o dönemin genel müdürü Franz Brombach tarafından satın alınıyor ve savaş yıllarını onun sayesinde atlatıyor. Kendisi tesisi satın aldığında senelik üretim hacmi 3500hl civarındaymış. O dönemlerde üretim genelde sadece çevre kasaba ve şehirlerle sınırlı olduğu için, Erdinger de sadece Erding bölgesine dağıtım yapmış. Erdinger Weissbrau ismini alması ise nispeten sonra gerçekleşmiş: 27 Aralık 1949.

Erdinger Franz Brombach döneminde asıl büyümesini gerçekleştirmiş ve ilk yatırımlarını yapmış. Yeni parlak ekipmanları ve kazanları o almış mesela. Bu hem kapasite artışı demek hem de daha kaliteli bira demek. Ama asıl şovunu 1957’de yapımına başlanan ve ancak 1959 yılında biten yeni brewhouse ile yapmış. Bu sayede üretim kapasitesini 50.000hl’ye çıkarmış.

Bu noktada Alman bira tarihinde önemli bir başka isim resme dahil oluyor: Werner Brombach. Ailenin 3 çocuğundan en küçüğü olan Werner, Almanya’da brewing okumuş. Tabii ki yine şaşırmadık. Babasının Franz’dan brewery’i 1965 yılında devralmasıyla markanın büyümesi ve altın çağını yaşaması bir olmuş. Üretimin başına geçtiği sene senelik üretim 40.000hl, bir kenara not edin.

İlk işlerinden birisi satış ağını ve dağıtımı genişletmek olmuş ve bir Bavyera klasiği olan ve Bavyera’nın dışına şu ana kadar hiç çıkmamış olan buğday birasını önce Baden-Württemberg, sonra kuzey RhineWestphalia’ya ihraç etmeye başlamış. 1970 yılında Avusturya da bu kervana katılmış.

İşletme okumuş olmasının verdiği beceri ve yetkinlikle o dönemde bira markasını pazarlamanın lafı geçmezken kendisini marka bilinirliğine adamış. 1971’de “Yılların Bavyera klasiği” ve “Yüksek kalite standartları” konularına ağırlık vererek Erdinger Weissbier markasının yükselmesinde büyük rol oynamış. 1975 yılında babasının tümünün ardından da bira evinin tek sahibi olarak bütün operasyonun başına geçmiş. 1977’de 225000 hl üretim rakamıyla ERDINGER Almanya’da pazar lideri olmuş.

ERDINGER’in kendini aşması ve büyüme dönemi

İhracatın ilk genişleme stratejisi olduğundan bahsettim yukarıda. 1980lerde hızlanan ticaret, buğday biralarının İtalya, İspanya ve İngiltere’de iyice popüler olmasına sebep olmuş. Artan talep dolayısıyla Rusya ve Çin gibi devasa pazarlara da açılmışlar. Bu sayede bir rekoru da kırmış ERDINGER. 1 milyon hektolitre senelik üretim…Bu mihenk taşını geçen tarihteki ilk buğday birası üreticisi olmuşlar .

Tabii rakamlar, artışlar, büyüme ve şişen gelirler iyi güzel de, işin bir de konuşulmayan tarafı var. O da senelerdir şehir merkezinde dar bir alanda üretim yapan markanın artık kabına sığmayıp taşması. Konuşulur edilir ve karar alınır. 80lerin başında yeni bir tesisin temeli Erding’in biraz dışında atılır ve 3 sene sonra üretim tesisi tamamlanmıştır. Peki bu yatırımın bedeli? Tam 45 milyon Mark!

Yeni tesisin kurulmasıyla kapasite artık 600.000hl’ye ulaşmıştır. Ama satışlar o kadar iyiymiş ki, bu da yetmemiş ve ikinci bir tesise ihtiyaç doğmuş. 1989 yılında yeni bir şişeleme hattı planlanıp açılmış. Burada da inanılmaz, akıl almaz bir rakam söz konusu: Saatte 110.000 şişe dolum kapasitesi olan bir hat. Bu kadar şişe üretilirken bunların stoklanması ve saklanması için de bir yer gerekecek. Onu da yapmışlar. 80.000hl bira stoklanabilecek bilgisayar ve ısı kontrollü koca bir antrepo. İşte bütün bu yatırımların ardından Erdinger 1 milyon hl rakamına ulaşmış.

İlginç bir de bilgi vermek istiyorum burada parantez açıp. Dünya çapında 90binden fazla üyesi olan Erdinger FanClub 1995 yılında kurulmuş. Çeşitli indirimler, ücretsiz turlar gibi imkanlar sunuyor üyelerine. Sanırım ben de bu yazıdan sonra üyelik ücreti el verirse şansımı deneyeceğim.

Alkolsüz Erdinger’in başarısı

İlklerin markası ve üreticisi olan Erdinger, 2001 yılında bir başka ilke daha imza atıyor. Alkolsüz bira pazarının kapısını ilk açan ve kapıdan ilk geçen marka oluyor. Birayı pozisyonlama ise çok akıllıca: atletler ve sporcuları hedef kitle olarak belirliyorlar ve şu şekilde çıkış yapıyorlar:"Susuzluk ve sızı kaybınızı giderecek izotonik içecek”. Muazzam bir strateji.

Bu son hamlesiyle senelik üretimi 2018 rakamlarıyla 1.8 milyon hl’ye çıkmış. Kıyaslama olması açısından size bir rakam vereceğim, kendileri Anadolu Efes Grubun faaliyet raporundan alınma: “…Anadolu Efes, Türkiye’de yıllık 760 milyon litre bira üretim kapasitesine sahiptir.” Yani rakamla 7.6 milyon hl. Bu rakam üretim kapasitesi olup, asıl senelik üretim miktarı anlamına gelmemektedir.

Özelikle dayanıklılık sporlarına sponsor olan Erdinger Alkoholfrei markası 5000’e yakın atletle çalışıyor. Triatlon, biatlon, koşu ve bisiklet sporlarında 350’den fazla yarışta finish çizgisinde Erdinger Alkholfrei dağıtılıyor. En son 2019 Eylül ayında koşma şansına eriştiğim Berlin Maratonundan sonra gerçekten su verseniz bu kadar güzel gelmezdi, muhteşem serinletmişti.

Erdinger buğday birası ve çeşitleri

• Erdinger Weißbier - En çok satan, ülkemizde de satılan buğday biraları, %5.3 alkollü

• Erdinger Dunkel -Koyu buğday birası, %5.6 alkollü, ithal şişeler %5,3 alkollü

• Erdinger Kristallweizen (crystal clear) - Filtrelenmiş buğday birası %5,3 alkollü

• Pikantus (picaanthus) - Koyu renkli bir weizenbock, yani bock türünde buğday birası, %7,3 alkollü

• Erdinger Leicht (light) -%2,9 alkollü Light bira (Aklınızdan geçeni biliyorum; “Light bizi bozar”

• Erdinger Urweisse - Geeneksel buğday birası diye geçiyor, bana sorarsanız bu Erdinger Weiss’a göre daha güzel ve daha hafif. Alkol oranı %4,9

• Erdinger Schneeweiße (Karbeyazı) - Sadece Kasım ve Şubat ayları arasında üretilen mevsimsel buğday biraları, %5,6 alkollü

• Erdinger Champ - Şişede maya kalıntısı ve parçaları olmayan, yarı filtrelenmiş buğday biraları.

• Erdinger Alkoholfrei (Alkolsüz) - %0,4 alkollü buğday birası, ya da teknik olarak alkol oranı %0,5’in altında kaldığı için “Alkolsüz buğday birası” da denebilir.

Ülkemiz sınırlarında Anadolu Efes grubu sayesinde erişebildiğimiz Erdinger markasının iki çeşidini bulabiliyoruz ancak. Erdinger Weissbier ve Erdinger Dunkel