IPA sevmek ya da sevmemek işte bütün mesele bu

Türkiye'de damağımız alışmamış olmasına ve çok bilinmiyor olmasına rağmen, dünyanın geri kalanında IPA çılgınlığı diye bir gerçek var. Hala tanışmadıysanız veya duymadıysanız IPA (India Pale Ale) türü hakkındaki yazılara göz gezdirmenizi tavsiye ederim:

GaraGuzu Summer IPA

IPA nedir?

Büyükten küçüğe çoğu üretici bira pazarına girmek için belli başlı türleri tercih eder: bir adet pale ale, bir adet lager ve bir adet de IPA. Üretiminin kolay olması, kısa sürmesi, kullanılan malzemelerin görece ucuz olmaları sebebiyle de haksız sayılmazlar. Bu durumda IPA en risksiz türlerden biri oluyor.

Sürekli sağda solda açılan irili ufaklı bira üreticileri yeni bira türlerinin de türemesine ön ayak oluyorlar. Yarattıkları türler ve talep doğrultusunda Brewer's Association ve BJCP (Beer Judge Certification Program) türleri içeren kılavuzunu ara ara güncellemek durumunda kalıyor. Örneğin 2010 yılında Black IPA türü eklendi, 2015'te Gose (tuzlu bira) türünün modern yorumu eklendi. Bu gidişle Milkshake IPA türünün de ilerleyen zamanlarda eklenmesi çok şaşırtıcı olmayacaktır.

Milkshake IPA nedir? Niye "Milkshake" denmektedir?

Öncelikle Milkshake kelimesini inceleyelim. Milkshake, süt, ezilmiş buz, çeşitli meyveler, çikolata veya vanilya gibi aromaların mikser yardımı ile karıştırılması ile yapılan soğuk bir içecektir. İngilizce "milk" (süt) ve "shake" (sallamak) sözcüklerinin birleştirilmesinden oluşmaktadır. Yoğun kıvamlı, hatta kremamsı bir gövdeye sahiptir.

Tıpkı milkshake'te olduğu gibi, Milkshake IPA için bir IPA alınır, yoğun kıvam ve tatlılık için laktoz (süt şekeri) eklenir. Tatlılığı dengelemek için meyve kullanılır. Gövde ve köpük yoğunluğu için de yulaf ve buğday da malt olarak kullanılabilir. 

Milkshake'ten tek farkı alkollü olması oluyor bu durumda. Yukarıda saydığım malzemeler aşağı yukarı bu tür biralarda aynı olsa bile henüz resmi olarak tanımlanmış ve kabul edilmiş bir tür değildir. 

Bütün malzemeleri al, karıştır ve bira elde et aşamaları kolay gözükse de, milkshake IPA türünde en kritik konu dengenin tutturulmasıdır. Malt çok kaçarsa meyve tadı azalabilir, laktoz aşırı kullanılırsa bira yoğunluktan içilmez bir hale dönüşebilir. Evde bira yaparken bu türü denemek isteyenlerin oranlara çok dikkat etmesi gerekir.

Nereden çıktı bu Milkshake IPA? İlk kim üretti?

Bundan 10 sene öncesine gidelim. Indiana, Amerika doğumlu Three Floyds Brewing Company "Apocalypse Cow" isminde bir Imperial IPA piyasaya sürer. Diğer ürünlerden farkı ilk defa milk stout harici bir türde laktoz kullanılmış olmasıdır. O dönemde çok ses getirip bir trend oluşturamamışsa da ilk girişim olarak sayfalarda yerini almıştır.

2014'e geldiğimizde sahneye bu sefer Omnipollo çıkar. "Magic #411 - Wild Strawberry/Rhubarb/ Vanilla Smoothie IPA" ismini verdikleri bir birayla piyasaya çıkarlar. Çilek, ravent ve vanilya kullanılarak üretilen bir IPA. Meyveler burunda, laktoz da kullanılmış. Ancak gövde o kadar yoğun değil. Milkshake IPA türünün ilk örneğini görmüş oluyoruz. İçenler RateBeer, BeerAdvocate gibi sitelerde "Yeni bir tür doğuyor" tarzı yorumlar yapmaya başlamışlar bile.

Omnipollo durur mu, yapıştırmış cevabı. 2015 yılında Tired Hands Brewing Company'nin brewmaster'ı Jean Broillet ile ortaklaşa bir bira üretmeye karar verirler. Bu aşkın meyvesi %7 alkollü, içinde yulaf, laktoz, buğday unu ve yeşil elma püresi olan Milkshake IPA ismini verdikleri bir bira olur.

Fermantasyon tamamlandığında bu karışımın üzerine biraz çilek ve vanilya çubuğu eklerler. Üzerine de Citra ve Mosaic kullanarak dry hop yaparlar. İnsanların merakını uyandırmıştır ve kısa sürede güzel bir satış rakamına ulaşır.

En başta bahsetmiştim, tür olarak malzeme dengesini kurmak kolay değil diye. Bu birada da bir talihsizlik yaşanır ve içenler birayı aşırı acı bulurlar. Bunun üzerine piyasaya çıktıktan tam dört ay sonra Omnipollo'dan açıklama gelir ve birayı geri çağırmaya karar verirler. Birayı satın aldığını kanıtlayan herkese de paralarını iade edeceklerini söylerler.

Tabii bu olay bu türün ilerlemesini ve türe yatırım yapmalarını engellemez. O günden günümüze Tired Hands'in gamında tam 42 çeşit Milkshake IPA türünde bira bulunmaktadır. Aklınıza gelebilecek her meyve ve aroma var: karpuz, mango, "KABAK EKMEĞİ (!)" gibi gibi.

Dibi görmeden yükselemezsin diye boşuna denmemiş. Günümüzde özellikle Amerika kıtasında bir çok üretici bu türde bira üretmektedir. Bizim önce normal India Pale Ale türünü kucaklamamız gerekiyor ki sıra bunlara gelsin :)