Türkiye'de de bira adına güzel şeyler oluyor

Bira sektörünün yurt dışında uçup gitmesi ile her türden onlarca çeşit biraya erişim imkanımız var artık. Yurt dışına seyahat edenlerin gözleri iyice açıldı, İnternet ile içemediğimiz biraların yorumlarını okur, tatlarını yorumlar olduk. Hal böyle olunca ülkede bira konusunda bilinçlenen ve bu trendi yakalayan çok güzel bir kitle oluştu.

Yalnızca dış dinamikler değil, iç dinamiklerin de pazara ve gelişmelere şekil verdiğini görüyoruz. Biradaki yüksek vergi oranları ve bazı yasaklar, kısıtlamalar sebebiyle evde kendi birasını yapan insanların sayısında da bir artış olduğunu düşünüyorum (düşünüyorum dedim, çünkü ölçmedim ve saymadım, algıda seçicilik olabilir diye ucu açık ifade kullandım :) ). Bu da ticari üreticilerin seri üretim biraları yerine daha küçük üreticilerin farklı damaklara hitap eden türlerinin ortaya çıkmasına sebep oldu. 

Bunları sıralarsak; sürüden ayrı olarak yaşayan Gara Guzu markası, Zıkkım, Pera, Pablo, Red Tower, Şimdi de Graf. Ancak hepsinden önce Taps vardı buralarda. Liseliler bilmez, Kolsch, Brown Ale, Smoked Lager, Red Ale, Vienna Lager, Hefeweizen, strong ale, stout yapan ilk butik bira üreticisiydi. Saygıyla anıyoruz.

Craft bira ya da butik bira nedir?

Çoğu insanın kafasındaki soru işaretlerinden birinin de bu konu olduğunu düşünüyorum. Her yeni çıkan limitli sayıda üretilen biraya hemen craft bira ya da butik bira lafını yapıştırmayı pek seviyoruz. Kabaca bir tanım yapmak gerekirse: "Küçük bir üretici tarafından üretimde çok otomasyona gitmeden üretilen biralar" diyebiliriz. Ancak bu da çok genel bir tanım oluyor ve başka soru işaretlerini de beraberinde getiriyor, örneğin: "Brewdog bir craft bira üreticisi mi?" gibi ya da "Abi adamlar Frederik diye seri çıkardı, bu da mı gol (butik) değil?" gibi.

O yüzden tanımı daha da daraltmak gerek. Brewers Association (Amerikan icadı olan Bira Üreticileri Derneği olarak tercüme edilebilecek, kendini biraya adamış insanlarla dolu bir kurum)'ın tanımına göre birine craft diyebilmek için bazı üreticinin bazı kriterlere uyması gerekiyor ve şu adreste 3 ana başlıkta tanımlıyor: 

Küçük

Senede en fazla 6 milyon fıçı üretecek

Bağımsız

Üreticinin en fazla %25 hissesi Butik bira üreticisi olmayan bir firmaya ait olabilecek

Geleneksel

Üretilen toplam alkollü içeceklerin büyük bir bölümü geleneksel ya da yenilikçi, yaratıcı malzemeler ile üretilip mayalanacak.

Bu kriterlere göre hangi biranın craft bira, hangi üreticinin de butik bira üreticisi olduğunu değerlendirebiliriz. Şimdi Amerika'dan ayrılıp tekrar ülkemize dönelim.

Türkiye'de butik biracılık ve butik biralar

Taps artık kendi biralarını üretmediği için ona değinmiyorum. En geniş gamı olan Gara Guzu ile başlamak gerek. 2009 Muğla doğumlu Gara Guzu'nun biraları:

Gara Guzu Blonde Ale: %5 Alkollü sarışın biramız

Gara Guzu Amber Ale: Koyu amber renginde, hafif karamel ve kavruk tatlı düşük gövdeli, %4 alkollü

Gara Guzu Red Ale: %7 Alkollü, pancar ile renklendirilen ve çam balıyla da alkol oranına katkı sağlanmış bir Red Ale

Gara Guzu Weissbier: Çoğumuzun aşık olduğu Weihenstephaner rakibi, daha zayıf tat ve aromalısı

Gara Guzu Summer IPA: Türk damak zevkine göre düşük acılıkta üretilen %4,5 alkollü, karamel ve turunç aromalı ve tatlı, çok rahat içilen bir IPA, %4,5

Gara Guzu Gara Porter: Kavruk ve yanık tatların ön planda olduğu simsiyah &6,4 alkollü Porter

Gara Guzu Mayhoş: Hatmi, ardıç, bibe...Şaka şaka :) Çiçeksi kokuda, hafif de ekşi %5,5 alkollü Saison türünde bir bira.

Gara Guzu 4C IPA: En çok beğenileni bana sorarsanız. Tropik ve greyfurt kokulu, şerbetçiotu aromas alınabilen, ancak yine acılığı neredeyse yok gibi bir IPA

Gara Guzu Karlı Kayın Ormanı: %6,4 alkol oranlı, baharatlı ve içi ısıtması gereken bir Winter Ale.

Aramızdan Ayrılanlar:

Gara Guzu Black Malt Ale, Gara Guzu 1. Yıl Birası

Pera Biracılık

Tuborg CEO'luğundan 2002 yılında ayrılan Ercüment Berilgen'in Park Şirketler Grubu Başkanı Hüseyin Yayla ile Çerkezköy'de bir bira fabrikası satın alarak bir maceraya girişmelerinin sonucudur Pera Bira. Aynı zamanda ZIkkımm ve Joker No:19 markalarının da fikir babasıdır.

Pera 1A Malt: Bence biraz Kolsch tipinde olan, %100 malt diye lanse edilen %4,1 alkollü biraları

Pera 2: Amber Ale

Pera 3: İsli ve tütsülü tatlarda üretilmiş Smoked Lager, %5 alkollü. Bana sorarsanız serinin en güzeli

Pera 5: düşük gövdeli, muz aromasının ön planda olduğu Hefeweizen türünde bir bira

Pera 6, sakızlı ve tarçınlı Pera 7 ile de deneysel biralar yapmışlardır. Biraların yorumunu size bırakıyorum

ZIkkımm IPA: %5 alkollü, şerbetçiotu belli belirsiz var ve az da acı. IPA olabilmesi için biraz daha şerbetçiotu şart

Zıkkımm Weiss: İsminde geçen Weiss'a göre düşük gövdeli, türü olan Witbier'e daha uygun %4,9 alkollü bir bira

Zıkkımm Deep: Double IPA türüne bir deneme, %8,5 alkollü

Pablo Bira ve Malt Sanayi

Muğla'dan çıkan ikinci üretici. Markamızın adı Pablo. Şu an 3 bira ile piyasadalar:

Pablo Pilsner %4,5 alkollü, Pablo IPA ve en son kestane aromalı ve tatlı "K for Kestane" olan Pablo Red Ale. Sonuncusu kışa özel, mevsimsel olarak piyasaya sürüldü. O yüzden sınırlı üretim. Bulursanız deneyin en azından.

Red Tower

Alanya'da Restaurant - Brewery olarak başlayan ve oradan da Türkiye'ye yayılan bir başka butik üretici. Pale Ale, Red Tower IPA ve Red Tower Red Ale olarak 3 birası mevcut.

Ben en çok IPA biralarını beğenmiştim. Bütün biraları %5,2 alkollü. Bunu ateyizler açıklarsa sevinirim.

Graf Bira

Bira yapmışlar içeriz sloganıyla yola çıkan 3 arkadaşın hikayesi. Yurt dışında üretip, Türkiye'ye ithal ediyorlar. Zaten başka yolu olamazdı bu işin bunca vergi ve engel varken. Graf Porter %5 alkollü ve Graf Belgian Blonde %6,5 alkollü olmak üzere henüz iki çeşidi var gipsy (çingene) üretim tarzıyla bira üretiyorlar, yani kendi tesisleri yok, başka üreticilerin tesislerine gidip onların ekipmanlarını kullanarak üretim yapıyorlar.

Feliz Kulpa

2018 ilk yarısında, doğduğum şehir İzmir’den çıkma gencecik bir üreticimiz Feliz Kulpa. İsmin çıkış noktası Latince “mutlu”, “şanslı” anlamına gelen “Felix” ile “hata”, “başarısız” anlamına gelen “Culpa” kelimeleri. İki kavram Birleşince mutlu sonu olan hatalar zinciri, ya da “Şanslı başarısızlık”, “tesadüfi mutluluk” gibi anlamlar çıkabiliyor.

Çıkış biraları Smyrn”ale isimli bir Pale Ale. Seriye daha sonra Urla Weiss ve son olarak bir başka Pale Ale Asf'ale'ya eklendi. Çeşitlerin daha da artması dileğiyle.

Bosphorus Brewing ve Torch'u unutmadım. onları bir sonraki yazıya saklıyorum. Herkese butik günler dilerim.

Not: Fotoğrafların bir kısmı alıntıdır. Sahiplerine teşekkürler